Το υπερηχογράφημα Β΄ επιπέδου, αποτελεί μια ακίνδυνη μέθοδο προγεννητικού ελέγχου που στοχεύει στον έγκαιρο εντοπισμό τυχόν συγγενών ανωμαλιών του εμβρύου και θεωρείται μια υποχρεωτική εξέταση για όλες τις εγκύους.

Η υπερηχογραφική εξέταση πραγματοποιείται από την 20^η έως την 24^η εβδομάδα κύησης με σκοπό να ελέγξει αρχικά την ανατομία και την δομή του εμβρύου. Ωστόσο, συνιστάται στους γονείς να κάνουν την εξέταση στις 22-23 εβδομάδες διότι τότε το έμβρυο έχει το κατάλληλο μέγεθος ώστε να διακρίνεται εύκολα η ανατομία του αλλά και να μπορεί το ίδιο να αλλάζει θέση συχνά.

Ο έλεγχος της ανατομίας του εμβρύου γίνεται ανά σύστημα και περιλαμβάνει όλα τα ζωτικά όργανα του εμβρύου (κρανίο, εγκέφαλος, πρόσωπο, σπονδυλική στήλη, θώρακας, καρδιά, γαστρεντερικό, ουροποιητικό, γεννητικά όργανα, άνω και κάτω άκρα, ομφάλιος λώρος και πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα). Παράλληλα, ο εξεταστής πραγματοποιεί διάφορες μετρήσεις ώστε να ελέγξει και την ανάπτυξη του εμβρύου.

Επίσης, ελέγχονται χρωμοσωμικοί δείκτες που προσδιορίζουν την πιθανότητα ύπαρξης χρωμοσωμικών ανωμαλιών (πχ. Σύνδρομο Down). Οι δείκτες αποτελούν «ύποπτα ευρήματα» τα οποία δεν συνιστούν από μόνα τους πρόβλημα, π.χ. ένας χοντρός λαιμός – σβέρκος δεν αποτελεί πρόβλημα, διότι αρκετοί φυσιολογικοί άνθρωποι έχουν χοντρό λαιμό. Επειδή, όμως, τα παιδιά  με σύνδρομο Down έχουν σχεδόν όλα χοντρό σβέρκο,  όταν αναγνωριστεί ένα έμβρυο με αυτό το χαρακτηριστικό υποπτευόμαστε ότι πάσχει από σύνδρομο Down.

Το υπερηχογράφημα β’ επιπέδου είναι ικανό να αναγνωρίσει τις περισσότερες πιθανές δομικές ανωμαλίες ενός εμβρύου.  Ωστόσο, ορισμένες δεν αναγνωρίζονται, είτε επειδή δεν «φαίνονται» με την τεχνική των υπερήχων, είτε επειδή εξελίσσονται κατά την διάρκεια της κύησης. Επίσης, η εξέταση μπορεί να έχει περιορισμένη ευαισθησία  λόγω τεχνικών προβλημάτων (όπως μεγάλο σωματικό βάρος της μητέρας, θέση του πλακούντα κτλ).

Η διεθνής βιβλιογραφία αναφέρει ότι μονό το 60% όλων των ανωμαλιών μπορεί να διαγνωστεί προγεννητικά. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη και αν το υπερηχογράφημα εμφανίζει ένα έμβρυο ως φυσιολογικό, παραμένει μια μικρή πιθανότητα να υπάρχει κάποιο πρόβλημα.

Το Βρετανικό Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (Royal College of Obstetricians and Gynecologists) δημοσίευσε την παρακάτω ενδεικτική λίστα ανωμαλιών και το αντίστοιχο ποσοστό ανίχνευσης τους με την υπερηχογραφική εξέταση β’ επιπέδου.

Το φύλο του εμβρύου είναι εμφανές σχεδόν πάντα και μπορεί να αναγνωριστεί με ακρίβεια στο 99% των περιπτώσεων.  Οι γονείς που δεν επιθυμούν να γνωρίζουν το φύλο του μωρού τους, θα πρέπει να ενημερώσουν τον εξετάζοντα ιατρό πριν ξεκινήσει η εξέταση ώστε να μην τους γνωστοποιηθεί η συγκεκριμένη πληροφορία.

Κατά την διάρκεια της εξέτασης,  ο γιατρός προσπαθεί να απεικονίσει διάφορα τμήματος / όργανα του μωρού, ώστε να ελέγξει την δομή του. Σε ορισμένες περιπτώσεις η θέση του εμβρύου δεν επιτρέπει τις κατάλληλες λήψεις. Τότε αναγκαστικά αλλάζει θέση η μητέρα ώστε να μετακινηθεί και το έμβρυο. Επειδή, όμως, αυτό δεν είναι πάντα αποτελεσματικό, μπορεί να χρειαστεί να κάνει η μητέρα μια μικρή βόλτα (15-20 min), ώστε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Κατά την διάρκεια της εξέτασης ο γιατρός θα προσπαθήσει να σας δείξει τρισδιάστατες (3D)  φωτογραφίες του μωρού σας, εφόσον βοηθάει η θέση του. Φυσικά, η διαδικασία αυτή δεν αποτελεί απαραίτητο μέρος του ανατομικού ελέγχου.